موکاپات که به عنوان اسپرسو ساز روگازی یا اجاقی نیز شناخته می‌شود، عملکردی شبیه اسپرسو ساز برقی دارد که با گذراندن آب بسیار داغ و تحت فشار با بخار از میان قهوه آسیاب شده، تولید نوشیدنی قهوه می‌نماید. در حالی که از لحاظ قیمت برای خرید، گزینه بسیار مناسب تری می باشد.این نوع قوری نخستین بار در سال ۱۹۳۳ توسط لوئیجی دو پونتی و به صورت انحصاری برای شرکت ایتالیایی آلفونسو بیالتی به ثبت رسید. صنایع بیالتی این نوع قهوه‌ساز را تحت نام موکا اسپرسو تولیدکرد. برای تولید قهوه با استفاده ازاین دستگاه به یک وسیله حرارتی مثل اجاق گازی یا برقی نیاز است.
تاریخچه موکاپات
موکاپات را آلفونسو بیالتی ایتالیایی در دهه ۱۹۳۰ اختراع کرد. می‌گویند ایده موکاپات را از تماشای لباس شستن همسرش گرفت. ماشین لباسشویی آن‌ها شامل یک سطل آب صابون بود که روی آتش می‌جوشید. آب از لوله بیرون می‌آمد و روی لباس‌های کثیف می‌ریخت. بیالتی تصمیم گرفت قهوه را با فرایند مشابهی تهیه کند و طراحی او تا امروز همچنان پرطرفدار است. از زمان تولید و پخش اولین اسپرسو ساز رو گازی در سال ۱۹۳۳ تا کنون، بیش از ۳۰۰ میلیون نمونه از آن در سراسر جهان فروخته شده است و هنوز در میان مشتاقان قهوه پرفروش است
روش کارکرد موکاپات
وقتی موکاپات روی گاز قرار می‌گیرد، آب داغ می‌شود و بخار ایجاد می‌کند. بخار، فشار را در محفظه پایینی افزایش می‌دهد، آب را با فشار از بین دانه‌های قهوه رد می‌کند و به محفظه بالایی می‌فرستد. جایی که قهوه اسپرسو آماده سرو است. مرحله اول: وقتی آب در قسمت پایینی به جوش می‌آید، هوای گرم منبسط می‌شود و فشار ایجاد می‌کند. این فشار باعث می‌شود آب جوش درون تونل حرکت کند و به سمت محفظه پودر قهوه برود. مرحله دوم: پس از این که آب جوش به سمت بالا حرکت کرد،پودر قهوه موجود در محفظه فشرده شده و به سمت فیلتر متراکم می‌شود . مرحله سوم: با جذب کردن آب جوش، قهوه هم منبسط شده و فشار بیشتری در میان دو محفظه ایجاد می‌کند. مرحله چهارم: وقتی قهوه کاملا خیس و اشباع شد، آب از میان فیلتر فلزی می‌گذرد و به سمت تونل بالایی می‌رود. مرحله پنجم: وقتی آخرین قطره‌های آب جوش هم به سمت محفظه بالایی بروند، یک صدای آشنا و هیجان‌انگیز می‌شنوید. نشانه‌ای که می‌گوید قهوه آماده سرو است. فشار محفظه بخار موکاپات فقط ۱.۵ بار است، این میزان حتی نزدیک به اسپرسو سازهای سنتی هم نیست که حدود ۹ بار فشار ایجاد می‌کردند. با این حال طراحی مناسب و توانایی موکاپات در تهیه یک فنجان قهوه عالی، باعث شد این دستگاه در میان خانواده‌ها محبوبیت پیدا کند
بخش های اصلی یک موکاپات
به طور کلی موکاپات ها از سه بخش اصلی تشکیل می شوند: یکی برای آب، یکی برای پودر قهوه و بخشی هم برای قهوه اسپرسو آماده شده. ۱. محفظه نگهدارنده آب: این محفظه که در بخش زیرین قرار دارد، وظیفه نگهداری آب را بر عهده دارد. آب در این ظرف داغ شده و با فشار به سمت سبد قهوه رانده می‌شود. ۲. سبد قهوه: این محفظه دارای دو بخش می‌باشد، یکی محفظه دایره‌ای شکل که قهوه آسیاب شده را درون آن می‌ریزند و دوم لوله‌ای متصل به محفظه سبد که در زیر آن جای دارد. این لوله در هنگام بسته شدن کامل قهوه‌ساز، درون آب درون محفظه نگهدارنده آب فرومی‌رود. ۳. ظرف فراورده: این ظرف که در بالای سیستم جای می‌گیرد و دارای یک دسته نیز می‌باشد وظیفه نگهداری نوشیدنی قهوه تولید شده را بر عهده دارد. در کف این ظرف فیلتری موجود است که دقیقاً در بالای سبد قهوه قرار می‌گیرد. میانه این ظرف لوله‌ای است که نوشیدنی تولید شده از آن گذر کرده و نهایتاً درون ظرف سر ریز می‌شود.
سخن پایانی
گفتیم که به موکا پات اسپرسوساز روگازی هم می‌گویند. اما همان طور که پیشتر هم مختصرا اشاره کردیم، با موکا پات نمی‌توان اسپرسو به‌معنای واقعی درست کرد. برای درست‌کردن اسپرسوی واقعی باید آب داغ با فشار ۸ تا ۱۰ بار از میان ذرات قهوه عبور داده شود. تولید چنین فشار بالایی تنها با دستگاه‌های اسپرسوساز ممکن است. موکا پات‌ها معمولا فشاری حدود ۱ تا ۲ بار تولید می‌کنند که از دستگاه‌های اسپرسوساز یک سروگردن پایین‌تر است
پس دقت داشته باشید که موکا پات اسپرسوی واقعی تحویل‌مان نمی‌دهد. فشار تولیدشده در موکا پات‌ها آن‌قدری نیست که اسپرسوی کِرِمی در حد اسپرسوهای ماشینی درست کنند. اما طعمی که به دست می‌دهند نسبتا نزدیک است. پس با خرید موکا پات نمی‌توانید اسپرسوی ۱۰۰ واقعی تهیه ببینید. ولی اگر خرید دستگاه اسپرسوساز خانگی برایتان مقدور نیست، با خرید موکا پات حداقل می‌توانید اسپرسوهایی با کیفیت مطلوب و تقریبا قابل‌مقایسه با اسپرسوسازهای حرفه‌ای درست کنید.
هات چاکلت
چای
